Miażdżyca stanowi ogromny problem kliniczny. W krajach rozwiniętych blisko połowa wszystkich zgonów spowodowana jest miażdżycą tętnic.
Istota
Istota zaburzeń określanych mianem miażdżycy polega na odkładaniu się w ścianie naczynia substancji tłuszczowych, prowadząc do jej pogrubienia i uszkodzenia. Proces ten rozpoczyna się od uszkodzenia wewnętrznej (od strony światła naczynia) warstwy komórek (tzw. śródbłonka). Wywołują to różne nie do końca jeszcze poznane czynniki. Do tych znanych i zbadanych zalicza się m.in.: nadciśnienie tętnicze, aminy katecholowe (stres!), tlenek węgla (papierosy!), nadmiar cholesterolu, niedotlenienie, rzadziej endotoksyny bakteryjne w zakażeniach czy czynniki immunologiczne. W następstwie uszkodzenia śródbłonka tłuszcze znajdujące się we krwi mogą wnikać do ściany tętnic i zapoczątkować proces tworzenia się ognisk miażdżycowych. Jest to tzw. nacieczenie lipidowe błony wewnętrznej tętnicy. Inną zmianą może być też lokalny obrzęk błony wewnętrznej i tworzenie się w tym miejscu mikrozakrzepów przyściennych.
Dalszy postęp zmian polega na przekształcaniu się ich w twardą blaszkę miażdżycową, w której stopniowo odkładają się sole wapnia. W gładkiej i równej dotąd powierzchni wewnętrznej tętnicy powstają wgłębienia (owrzodzenia) i uwypuklenia (blaszki miażdżycowe), na których to miejscach odkładają się krwinki, powodując powstanie stale narastających skrzeplin.